ನವದೆಹಲಿ: ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ್ದ ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್ ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ವಿದೇಶಿಯರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ 70 ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ಒಟ್ಟು 16 ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಗುರುವಾರ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ನೀನಾ ಬನ್ಸಲ್ ಕೃಷ್ಣ ಅವರ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆದೇಶವು, ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ನಿಯಮಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಹರಡುವಿಕೆಯ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನೂರಾರು ಜನರ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಜಯ ನೀಡಿದೆ.
ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶದ ಪ್ರಮುಖಾಂಶಗಳು
ನ್ಯಾಯಾಲಯವು “ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ತೀರ್ಪು ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ಇತರ ಹಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳ ಮೇಲೆ ನೇರ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಈ ಆದೇಶವು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದ್ದು, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದ ಕುರಿತು ಹೊಸ ಚರ್ಚೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದೆ.
ಕೋವಿಡ್-19ರ ಮೊದಲ ಅಲೆ ಮತ್ತು ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್‌ನ ಸುತ್ತಲಿನ ವಿವಾದ
ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಮೂಲವು 2020ರ ಮಾರ್ಚ್‌ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದೆ, ಆಗ ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತಿತ್ತು. ದೆಹಲಿಯ ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್‌ನ ಮಾರ್ಕಜ್ (ಕೇಂದ್ರ) ನಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮಾವೇಶವೊಂದು ನಡೆದಿತ್ತು. ಈ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಕೋವಿಡ್-19 ಹರಡುವಿಕೆಯ ಅಪಾಯವಿದ್ದರೂ ಸಮಾವೇಶ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಯಿತು. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ ಆಡಳಿತವು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ಘೋಷಿಸಿದ ನಂತರವೂ ಮಾರ್ಕಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ, ದೆಹಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಮಾರ್ಕಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ ಭಾರತೀಯರ ವಿರುದ್ಧ, ಹಾಗೆಯೇ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ವಿದೇಶಿಯರ ವಿರುದ್ಧ ಹಲವಾರು ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರು. ಒಟ್ಟು 16 ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ 70 ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಆರೋಪಿಗಳೆಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆರೋಪಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಮೊದಲ ಅಲೆಯ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆಗಳು ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ 190ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದೇಶಿಯರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ್ದರು. ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಈ ವಿದೇಶಿಯರು ತಮ್ಮ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸರ ವಾದ
ಆರೋಪಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ (IPC) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದ ರೋಗ ಹರಡುವಿಕೆ (ಸೆಕ್ಷನ್ 269), ಮಾರಣಾಂತಿಕ ರೋಗದ ವೈರಸ್ ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಯಿದೆ (ಸೆಕ್ಷನ್ 270), ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ಅವಿಧೇಯತೆ (ಸೆಕ್ಷನ್ 188) ಗಳಂತಹ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಹೊರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳ ಕಾಯಿದೆ, 1897, ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯಿದೆ, 2005, ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿಯರ ಕಾಯಿದೆ, 1946 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ದೆಹಲಿ ಪೊಲೀಸರು ತಮ್ಮ ವಾದದಲ್ಲಿ, ಆರೋಪಿಗಳು ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದ ಇತರ ನಿಷೇಧಿತ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಆರೋಪಗಳು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್ ಸಮಾವೇಶವನ್ನು ಕೋವಿಡ್-19 ಹರಡುವಿಕೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವೆಂದು ಬಿಂಬಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದವು.
ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಾದ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಪರಿಶೀಲನೆ
ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ 70 ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರ ಪರವಾಗಿ ವಕೀಲರಾದ ಆಶಿಮಾ ಮಂಡ್ಲಾ ಮತ್ತು ಮಂದಾಕಿನಿ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ವಾದದಲ್ಲಿ, ಆರೋಪಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ಘೋಷಣೆಯಾದ ನಂತರ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಆಶ್ರಯವಿಲ್ಲದೆ, ಮಾನವೀಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ಸರ್ಕಾರವು ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಕೀಲರು ವಾದಿಸಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯವೊಂದನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪಗಳೂ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬಂದವು.
ದೆಹಲಿ ಪೊಲೀಸರ ಪರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸ್ಥಾಯಿ ವಕೀಲ (ASC) ಅಮೋಲ್ ಸಿನ್ಹಾ, ಹಾಗೂ ವಕೀಲರಾದ ಕ್ಷಿತಿಜ್ ಗಾರ್ಗ್, ನಿತೀಶ್ ಧವನ್, ರಾಹುಲ್ ಕೋಚರ್, ಛಾವಿ ಲ್ಯಾಜರಸ್ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ನಿಂಬೇಕರ್ ಹಾಜರಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ವಾದದಲ್ಲಿ, ಆರೋಪಿಗಳು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ತಂದಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ತೀರ್ಪಿನ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿ
ಈ ತೀರ್ಪು, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದಂತಹ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳ ನಡುವಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಮತೋಲನದ ಕುರಿತು ಪ್ರಮುಖ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಾನೂನಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶದ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಇದು ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಲಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕೋವಿಡ್-19 ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತಬ್ಲಿಘಿ ಜಮಾತ್ ವಿವಾದವು ಕೋಮು ಧ್ರುವೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು; ಈ ತೀರ್ಪು, ಅಂತಹ ಧ್ರುವೀಕರಣದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಂಗವು ಹೇಗೆ ಎದುರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
